Pasy bydlęce i podsumowanie ogólne

Pasy ze skóry bydlęcej

W Polsce królują pasy bydlęce. Jest to materiał najbardziej dostępny. Ciekawe jak popularność ma się do jakości? W pewnym sensie ten post odpowiada na to pytanie.

W poprzednim artykule o pasach końskich pisałem trochę o wyborze skóry, gatunkach, wpływie garbowania i dodatkowych obróbek na jej przydatność do TG. Uzupełnienie znajdziecie w aneksie kończącym. Kryteria jakości skór mają takie samo zastosowanie do pasów bydlęcych, jak do pasów z koniny. Nie będę się więc powtarzał. Tym samym prawdą jest, że „jucht juchtowi nie równy”. Ten banał potwierdzają wyniki pomiarów przedstawione niżej. Mimo użycia 24 pasów, moje badanie jest wciąż zbyt wąskie by dzielić pasy bydlęce na te z kruponu, szczupaka itd, albo młodej krówki i byka itd., albo o takiej jakości czy innej. I tak, w większości przypadków, jako użytkownicy nie jesteśmy w stanie rozpoznać typu, a tym bardziej pochodzenia skóry. Inaczej niż w pasach z koniny, nie dokonuje wiec podziałów na grupy w ramach skór bydlęcych.

---

Zacznę od “samobiczowania”. Myślę, że wielu amatorów TG ma na koncie podobną historię. Kupuję na aukcji jakiś jucht i robię sobie jakiś pas. Używam go nie wiedząc, a może i nie interesując się, tym co się dzieje na brzytwie po jego użyciu. No i wychodzą z tego takie jakieś wyniki pomiarów, jak niżej na żółto, albo parę wykresów niżej na szaro. Często jest to pierwszy pas. I w tym całe szczęście. Bo pierwszy pas zaraz się pozacina 🙂 w nieznanych okolicznościach i trzeba rozejrzeć się za drugim pasem. Poniższy wykres pokazuje jucht nieznanego pochodzenia w pasie własnego (mojego) wyrobu. Zdarzały się wyniki gorsze, ale to już nie bym mój pas.

Pasy markowe teoretycznie powinny być dobre. Płacimy firmie za wiedzę, sprawdzoną sieć dostawców, dobry dobór materiału i niejednokrotnie za “opatentowane” metody garbowania. Russian Leather jest jednym z takich przykładów. Czyli co? Jakość powinna być wysoka. Jaka jest pokazuje wykres niżej.

Poniższy wykres demonstruje zachowanie dwóch pasów zrobionych z podobnej skóry. Jeden markowy Dovo Rindleder, a drugi custom z dobrej jakości szczupaka. Oba miękkie, bez skaz, jednorodne, miłe w dotyku i ładne. Dobra skóra to dobry efekt. Ale uwaga: miękka skóra to nie koniecznie wymiernik, że nadaje się ona do wecowania. Miękkość może być efektem wyłącznie garbowania chromowego. Skóry garbowane naturalnie są zazwyczaj sztywniejsze.

Warto zobaczyć pas poniższy. To grzbiet młodego byka. Wykres zmian ostrości jest wzorcowy. Bardzo podobny do Horse Hide 1 z grupy pasów końskich. Pomiar startuje z “wysokiego C” tj. 25g – brzytwa ostra. To jest dodatkowy poziom trudności, który ten pas pokonał imponująco. Zrobię kiedyś pomiar żyletek, ale te tańsze które posiadam (a nie jestem użytkownikiem maszynek) sadzę, iż nie dojdą do poziomu ostrości występującym w tym scenariuszu.

Na koniec skontrastuję 3 pasy. Dwa customy krajowe i jeden z krajowej zatoki typu “no-name”, ale masowy. Ten ostatni to przysłowiowa porażka. Ten przykład pokazuje, jak różne mogą być zachowania pasów “budżetowych”. Od bardzo dobrych (pomarańczowy), bezpiecznych (fioletowy), do złych tj. szkodliwych (szary).

Mam więcej tych wykresów, Chyba nie ma potrzeby ich powielać. Do wniosków generalnych to i tak za mało. Czytałem głosy by ujawnić nazwy i twórców poszczególnych pasów. Nie chcę tego robić. Chyba, że kiedyś wejdę w posiadanie profesjonalnego miernika PS50A i będę mógł sięgnąć do większej liczby pasów markowych np. Illinois, Koken’s RS Broke In, Royal Shave, Westholme itd. Skoro powszechnie używamy customów, warto wiedzieć, jak one stoją względem pasów markowych, bo nie są skazane na pożarcie.

---

Podsumowanie badania pasów

To, czy pas jest z konia czy bydlęcy ani nie gwarantuje wysokiej jakości, ani nie skazuje pasa na porażkę.

Jak więc podzielić pasy? Można podzielić na dobre do wecowania i niedobre do wecowania, także ładne i nieładne, drogie i tanie. Takie podziały niewiele wnoszą. Podobnie podział na pasy z kruponu, szczupaka czy zadu – też nie jest najlepszy podział, bo jest sporo więcej zmiennych decydujących o ich zachowaniu. Chyba, że można by wprowadzić metryczkę opisującą wszystkie parametry pasa.

Sądzę, że najkorzystniejszy będzie jednak podział na pasy:

• progresywne,
• agresywne,
• stabilne
• oraz pasy “crazy“.

Wszystkie 4 wydumane profile spotyka się zarówno w koninie jak i produktach bydlęcych. Pomysł na profile wpadł mi do głowy podczas wpatrywania się w dane. Pomógł mi także głos forumowicza krzyczącego,że nic z tego nie rozumie.

Nie spotkałem się wcześniej z takim profilowaniem, ale może coś sensownego w tym jest. W całym eksperymencie z mierzeniem ostrości nie chodziło o liczby bezwzględne i ocenę – “ten pas daje taką ostrość” albo „ ten makler umie robić”. Urządzenie pomiarowe jest za słabe do serwowania takich wyroków. Drugi słaby punkt eksperymentu, to ilość serii na jednym pasie. Chodziło przede wszystkim o złapanie trendu. I to chyba się udało. A efektem są właśnie wspominane profile.

Profil progresywny

Tego typu pasy wyprowadzają ostrze sukcesywnie (a nie skokowo) z łagodnie malejącym tempem wzrostu ostrości, aż do momentu osiągnięcia nasycenia, czyli ostrości której pasem się nie poprawi. W tym profilu długie wecowania nie jest zagrożeniem. Czy seria skończy się na 20, 40, 60 a nawet 80 Xach – trudno popsuć osiąganą ostrość. Progres jest wyraźny a zagrożenie stępienia małe. Ten profil spotkałem we wszystkich rodzajach pasów. To są po prostu dobre pasy.

Profil “crazy

Nie polecam używania pasów „crazy” (nie mylić z piękna skórą bydlęcą o nazwie crazy horse). Od pierwszych Xów trochę ostrzą, trochę tępią. W górę, w dół. Crazy! To zjawisko zdarzało się przy użyciu pasów końskich i bydlęcych. Nie wiem jaka jest jego przyczyna. Może są różne przyczyny. Może są to pasy po prostu zbyt agresywne albo niejednorodne, albo zabrudzone, albo nierówne?

Profil agresywny

Krótko mówiąc charakteryzuje się szybkim podwyższeniem ostrości w pierwszych 15-30 Xach, a potem postęp staje się wątpliwy. Często w okolicach poziomu nasycenia widać wzrosty i spadki ostrości. Nazywam to “palpitacją” (nawiązując do podobnego zachowanie procesora komputerowego). Może gdyby na koniec serii zastosować inny pas stabilny, dałoby się osiągnąć jeszcze lepszy wynik ostrości nominalnie. Moment dobry na zmianę pasa trudno jest wychwycić na oko, choć są tacy którzy mają taką zdolność. Wygląda na to, że takie pasy są dobre dla tych, którzy dobrze wiedzą co robią, wecują gdy brzytwa już straciła wymagany poziom ostrości (a nie codziennie) i wiedzą, kiedy przestać lub zmienić pas..

Profil stabilny

To jak w inwestycjach kapitałowych – trochę więcej niż “nie stracić”, ale też niewiele więcej by zyskać. Czyli raczej nic nie zepsujemy, ale i nie wyprowadzimy ostrza na super. Nie mniej będzie ono wyczyszczone (co jest ważne) i przy regularnym stosowaniu będzie właściwie utrzymane. Ten profil jest bezpieczny. Jest szczególnie dobry dla początkujących. Lepiej wybrać taki pas, niż jakikolwiek inny nie wiedząc, qjaki ma profil i nie interesując się tym.

Zawinięcie

Do tej pory rozwijałem i rozbierałem sprawę na czynniki pierwsze. Teraz czas wrócić do konstatacji ostatecznych, czyli zgrubnych. Można przeskoczyć wszystko co zostało do tej pory napisane, zacytować te główne myśli i spytać się – to po co było tyle mieszać i wnikać skoro wnioski są w miarę oczywiste? A no po to, by odrzucić te “oczywiste” wnioski, które są tyle nieprawdziwe, co powszechne i zrozumieć, co w temacie się tak naprawdę dzieje. A dzieje się!

Czy wecować?

Oczywiście. Patrzcie na wyniki. Można podnieść ostrość brzytwy o 50%! Mam nadzieje, że nikt nie myśli, że dłużej wecując można uzyskać ostrość…nie wiem jaką. Istnieje zjawisko nasycenia. Poza tym wzrost procentowy odnosi się do punktu początkowego. A ten wyznacza brzytwa dobrze naostrzona, po kilku goleniach. Wecowanie nie jest ostrzeniem. Wecować przed goleniem, a po goleniu tylko przejechać ze 2 razy.

Czy wecowanie zaobla KT?

Tak. Pokazywałem zdjęcia które pokazują, że pas atakuje głownie 150-350 mikronów na KT przy wierzchołku. To nie oznacza niczego złego. To o tę część należy najbardziej dbać. Ponadto, warto pozbyć się niebezpiecznej dla ostrza folii czasami tworzącej się na jego wierzchołku (zdjęcia w innym są w miejscu) i przejść w formę micro-convex. Podobną zasadę wprowadza metoda ostrzenia unicot. Można też przesadzić i zatępić brzytwę. Szczególnie pasami o profilu agresywnym.

Czy gradacje pasów skórzanych mają sens?

Tak, mają. Nie jest to gradacja jak w kamieniach. Coś podobnego. Można to wyczytać w pomiarach. Pokazywałem też gotowe zestawy pasów markowych oferujących użytkownikowi dwie gradacje: fine i coarse. W kanayamie są wersje z 3 pasami w jednym zestawie. Problem polega na tym, że trzeba znać gradacje swoich pasów i jak się nimi posłużyć. Tego właśnie nie wiemy i nie umiemy się tym posługiwać. Więc proponuje nie mieszać sobie w głowach gradacjami pasów.

Czy stosować pas materiałowy?

Tak. Szczególnie po ostrzeniu. Raczej nie na co dzień. Przede wszystkim trzeba znaleźć dobry pas materiałowy. Z tym w kraju jest bardzo trudno. Proponuje przyjąć zasadę: albo dobry pas materiałowy, albo żaden.

Praktycznie: jaki ten pas ma być?

Nie jest łatwo odpowiedzieć podając prostą i praktyczną poradę. Napisałem krótko i zwięźle, a potem doszedłem do wniosku, że to nie fair, nikt nie skorzysta. Skasowałem. Nikt normalny nie będzie robił pomiarów tak jak ja. Rozpoznanie profilu bez pomiarów, poprzez obserwacje, jest możliwe, ale trudne. Próbuje więc napisać tę poradę w sposób bardziej opisowy, zaczynając dla początkujących adeptów TG, a kończąc do tych, którzy sami umieją odczytać zachowanie pasa.

(1)
Jeśli możesz i chcesz wydać dużo kasy, wybierz dobry pas markowy. Obczytanie forów zagranicznych (tam jest więcej pasów markowych) może być mylące. Większość zachwytów jest subiektywna. Oparłbym się na tradycji i marce firmy.
(2)
Jeśli chcesz kupić pas custom lub zrobić samemu, zadbaj o wybór skóry najlepszej jakości. Makerzy, którzy mają dobrą opinię i robią sporo pasów od dłuższego czasu, pomogą dobrać co najlepsze. W ten sposób pominiemy przynajmniej pasy typu “crazy”.
(3)
Nie jest kluczowe, czy będzie to konina czy jucht bydlęcy. Wybierz preferowany design (mocowania, szerokość itd.) nie sugerując się opiniami innych.
(4)
Początkującym proponuje pomijać pasy agresywne. Tę cechę stosunkowo łatwo rozpoznać bez pomiarów. Makerzy lub doświadczeni koledzy TG pomogą ją rozeznać.
(5)
Mając już pas, postaraj się poznać jego profil. Skoro w poprzednich krokach uniknąłeś pasów “crazy” i agresywnych to może być tylko dobrze lub lepiej. Zależnie od długości wecowania. Wszystko pod warunkiem posiadania “lekkiej ręki”. Jeżeli wecujesz zawsze przed goleniem to 15-20 X wystarczy. Jeśli wecujesz jedynie po przytępieniu brzytwy, wtedy 60X powinno być ok. Chyba, że trzeba wrócić do pasu materiałowego – ale to już trochę wyższy stan świadomości.
(6)
Jeżeli wiesz co robisz i masz przyzwoitą technikę, a także zasadnie ufasz swoim odczuciom z golenia oceniając poziom ostrości, to możesz używać pasa agresywnego. Wtedy kilka ruchów na co dzień, albo 20X po kilku/kilkunastu goleniach w zupełności wystarczy. Spora oszczędność czasu i uwagi.
(7)
Jeżeli ostrzyłeś brzytwę na kamieniach, to przed użyciem wecuj najpierw na lnie lub pasie z dobrej bawełny, a potem zakończ na skórze. Ilość X zależy od profilu pasa.
(8)
Najwyższy poziom świadomości jest konieczny do scenariusza z użyciem kilku pasów np. lnu i skóry, albo różnych skór, albo różnej kombinacji i jeszcze z pastami. Tu nie ma prostej recepty. Trzeba wiedzieć jaki jest punkt startowy operacji na brzytwie, co chce się osiągnąć i jak będą działać kolejne pasy.

---

Jeszcze raz o pasie idealnym subiektywnie

Mój prywatny wybór

Łatwo się mówi – “wybierz jeden pas”. Wybieram więc dwa. Jeden custom i jeden markowy. Jeden koński i jeden bydlęcy. Choć ostateczne jest to bolesne, bo wbrew chciejstwu, odrzucam w wyborze cordovan z powodu horrendalnej ceny.

Ja wybrałem pas od Cichego (trzeci od lewej na powyższym zdjęciu) z byczego kruponu, o pięknym rysunku i profilu progresywnym. Wybrałem go także dlatego, że jest zrobiony tak jak chciałem, oszczędnie i estetycznie, z takim trzymaniem i zawieszką, jakie preferuję.Z pasów markowych wziąłbym Horse Hide No 1 (drugi od lewej) ze względu jego zaskakująco ładny progresywny profil w wecowaniu. Ponieważ jest gruby, sztywny i pocięty to tak dobre wyniki były dla mnie zaskakujące i ujmujące.

Nie miałem możliwości nawet zapoznania się z ogromną liczbą dostępnych pasów markowych oraz produktów krajowych makerów. Malewski Razor Strops czyli Biahać robią przecież tak różne pasy – a ja miałem tylko po jednej sztuce. Jest też wiele produktów vintage, z poprzednich wieków. Niniejszy wybór to wypadkową: tego co się nauczyłem pisząc ten materiał, moich preferencji estetycznych i tego, co mi wpadło w ręce.

Podziękowania

Niniejszym chciałbym gorąco podziękować wszystkim, którzy wypełnili ankietę, wszystkim którzy użyczyli pasy: Gienek, Vasco, Cichy, Jędrzej, Monocero, Don Zibi oraz makerom, którzy nawet nie wiedzieli, że ich pasy do mnie trafiły: Bihać, Lewy. Firmom markowym nie dziękuje, bo swoje zarobiły. A wręcz mogę na nie narzekać. Wcale nas nie rozpieszczają, nie ujawniają charakterystyk swoich produktów, poza banałami marketingowymi. Panowie – świetna robota! TG nie zginie dzięki Wam!

Spis treści

No i na koniec przyszło napisać spis treści. Zaczynając nie wiedziałem ile tego będzie. Dlatego na finiszu chcę zmapować różne posty na temat wecowania w jedną tabelkę:

Wecować czy nie?	Cechy pasów. Pierwsze pomiary i pierwsze wnioski. Zdjęcia różnych wykończeń.
Idealny pas do wecowania	Ankieta mówiąca o tym jaki pas preferuje społeczność TG w Polsce.
Amatorski pomiar ostrości	Opis hobbystycznej metody pomiarowej ostrości brzytwy po wecowaniu.
Falowanie i spadanie, ruch magnetyczny, ściana przy ścianie…	O mikro-uszkodzeniach i przeostrzeniu brzytwy oraz związku tego zjawiska z pasami.
Pasy ze skóry końskiej	Analiza pasów ze skóry końskiej i zmierzenie się z różnymi “prawdami” na ich temat.
Pasy bydlęce i podsumowanie	Analiza pasów bydlęcych. Podsumowanie badania pasów bydlęcych i końskich. Określenie profili pasów i głównych wskazówek do ich używania. Mój pas preferowany. Uzupełnienie zdjęć.

---

Aneks – rozróżnianie skór

Często użytkownikowi trudno określić z czego jest zrobiony dany pas. Mnie jak najbardziej też. Producenci zmieniają swoje projekty. Taką zagwozdkę miałem przy Russian Leather, które kiedyś były z koniny, a teraz ze skór bydlęcych. To pomógł kolega… Poniżej przydatne informacje i linki.

Myślę, że wato spojrzeć na poniższy rysunek zlinkowany ze strony Octaneseating. Choć mapa jest bardzo uproszczona to obrazuje plastycznie jakość materiału wg rozmieszczenia na skórze i % uzysku.

Więcej na temat skór i sposobów przygotowania można przeczytać właśnie na portalu Octane Seating.

Poniżej zestawienie zdjęć powierzchni pasów. Należy kliknąć a następnie zwiększać przybliżenie. Dopiero wtedy widać fakturę powierzchni skóry i podpisy pod pasami.